Καλλιέργεια της καλοσύνης

Τι είναι η καλοσύνη;

Σύμφωνα με το λεξικό πύλη για την ελληνική γλώσσα, καλοσύνη είναι η ιδιότητα του ανθρώπου, που θέλει το καλό και την ευτυχία του συνανθρώπου του. Ένας άλλος επιστημονικός όρος της καλοσύνης είναι μια πράξη που έχει ως μοναδικό στόχο να προωθήσει την ευημερία των άλλων. Όταν αναφερόμαστε στην καλοσύνη, επικεντρωνόμαστε στην πρόθεση παρά στο αποτέλεσμα.

Η καλοσύνη είναι η μαγική δύναμη που όλοι έχουμε μέσα μας. Είναι συνδεδεμένη στο DNA μας. Αυτό το αίσθημα της καλοσύνης προέρχεται από το ένστικο της φροντίδας προς τους άλλους, το οποίο διαθέτουμε όλοι οι άνθρωποι. Αυτό το αίσθημα έχει αναπτυχθεί από την ανάγκη του ανθρώπου να φροντίσει τα νεογέννητα μωρά, που έρχονται στον κόσμο ευάλωτα. Επομένως η συμπόνια και η καλοσύνη είναι μέρος της ανθρώπινης ύπαρξης, είναι ενσωματωμένες στις πτυχές του εγκεφάλου μας.

Καλοσύνη σημαίνει να πούμε έναν καλό λόγο σε κάποιον για να τον κάνουμε να νιώσει πιο ευχάριστα, όχι για να κερδίσουμε κάτι από εκείνον. Σύμφωνα με τον Daniel Fessler, καθηγητής ανθρωπολογίας στο UCLA, το να καλλιεργούμε σκέψεις καλοσύνης αυξάνει την συχνότητα καλών πράξεων και τόσο οι σκέψεις όσο και οι πράξεις αυτές καθεαυτές έχουν θετική επίδραση στην ευημερία μας.

Το βασικό συστατικό της καλοσύνης είναι η ικανότητα της ενσυναίσθησης. Η ικανότητα να μπούμε στην θέση του άλλου, να κατανοήσουμε πως νιώθει, να επιθυμούμε να βοηθήσουμε, να σεβόμαστε το προσωπικό χώρο του καθενός, να αποκωδικοποιούμε τα κρυφά συναισθήματα πίσω από συγκεκριμένες συμπεριφορές.

Η ενσυναίσθηση εισήχθη αρχικά από τον ιδρυτή της προσωποκεντρικής θεωρείας Carl Rogers και έχει χρησιμοποιηθεί κυρίως στην ψυχοθεραπευτική, συμβουλευτική και εκπαιδευτική διαδικασία. Η ενσυναίσθηση όμως στην καθημερινή ζωή μπορεί να μεταφραστεί ως η τέχνη να αφήνω λίγο τον δικό μου κόσμο και να εισέρχομαι στα θέλω, τις ανάγκες και τα συναισθήματα των άλλων, βλέποντας μέσα από τα δικά τους μάτια.

Αναλογιστείτε πόσο συχνά στην καθημερινότητα θέλετε να επιβάλλετε τα θέλω σας και να ορίσετε στους άλλους πως θα πρέπει να δρουν, να σκέφτονται, να ενεργούν και να αισθάνονται.

Στις μέρες μας οι γρήγοροι ρυθμοί της ζωής, η ανταγωνιστηκότητα το άγχος είναι ανασταλτικοί παράγοντες για να μπορέσει κάποιος να λειτουργήσει με καλοσύνη. Το χρόνιο άγχος, με το οποίο ζουν οι περισσότεροι άνθρωποι αποδυναμώνει και καταστρέφει την ικανότητα μας για ενσυναίσθηση, επομένως και για καλοσύνη.

Τα οφέλη της καλοσύνης

Η καλοσύνη δεν είναι απλά ένα συμπαθητικό ανθρώπινο χαρακτηριστικό, είναι το κλειδί για μια ευτυχισμένη ζωή. Έρευνες έχουν δείξει όταν οι άνθρωποι λειτουργούν με καλοσύνη υπάρχουν θετικά αποτελέσματα στην προσωπική αλλά και συλλογική ευημερία. Τα αποτελέσματα αυτά φαίνονται στην σωματική και συναισθηματική υγεία, στην αίσθηση της ευτυχίας, στις σχέσεις και στην κοινωνική αρμονία.

Οι έρευνες από τους επιστήμονες του UCLA, το πρώτο παγκοσμίως ινστιτούτο διεπιστημονικής έρευνας στην καλοσύνη, ήδη έχουν δείξει πως η ενσυνειδητότητα και η καλοσύνη πραγματικά τροποποιούν την συμπεριφορά των γονιδίων, απενεργοποιώντας τα γονίδια εκείνα που είναι προγραμματισμένα να προκαλέσουν φλεγμονή, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακά νοσήματα ή καρκίνο, ενώ αντίθετα ενισχύουν την δράση των γονιδίων που προσατεύουν από τις λοιμώξεις.

Ο Michael Irwin, ψυχίατρος και νευροανασολόγος, μαζί με τους συνεργάτες του εκπόνησαν πολλές μελέτες που έδειξαν πως η ενσυνειδητότητα και η καλοσύνη πραγματικά αλλάζουν τον εγκέφαλο και την συμπεριφορά των γονιδίων. Μια έρευνα που βρίσκεται σε εξέλιξη και μελετάει φροντιστές ατόμων με Alzheimer διαπίστωσε πως η ενσυνειδητότητα - τεχνικές που μας βοηθούν να είμαστε στο ‘‘εδώ και τώρα’’ με την βοήθεια της αργής και βαθιάς αναπνοής - μείωσαν τα προβλήματα του ύπνου και κατάθλιψης.

Σκοπός της καλοσύνης δεν είναι να κάνεις τους άλλους να αισθάνονται καλά όλη την ώρα, σκοπός της καλοσύνης είναι να κάνεις τους ανθρώπους να αισθάνονται αξιοσέβαστοι και αξιαγάπητοι.

Όπως όλα τα πράγματα, έτσι και οι πράξεις ξεκινούν πρώτα από τον ίδιο μας τον εαυτό. Φέρσου λοιπόν καλά πρώτα στον εαυτό σου, με πράξεις καλοσύνης και αυτό συνέχισε το και προς τους άλλους.

Πράξεις καλοσνης για τον εαυτό σου

• Χαμογέλα στον καθρέφτη σου

• Σταμάτα να επικρίνεις

• Μίλα στον εαυτό σου με θετικά λόγια

• Κοιμήσου καλά

• Φρόντισε το σώμα σου, την ξεκούραση σου, την διασκέδαση σου

• Φρόντισε την διατροφή σου

• Διάλεξε τι βλέπεις, τι ακούς, με ποιους κάνεις παρέα

• Όταν καταφέρνεις κάτι, γιόρτασε το

• Νιώσε ευγνωμοσύνη για όσα έχεις και σταμάτα τη γκρίνια για όσα σου λείπουν

Πράξεις καλοσύνης για τους άλλους

• Χαμογέλα

• Δώσε σημασία στους ανθρώπους όταν σε εμπνέουν για κάτι τέτοιο

• Πάρε ένα φυλλάδιο από το αγόρι στα φανάρια για να μην νυχτώσει εκεί

• Αν σου αρέσει κάτι, πες το καθαρά και θετικά αποφεύγοντας την κριτική

• Βρες κάτι καλό στην εμφάνιση κάποιου και πες του το

• Πες καλημέρα μέσα από την καρδιά σου

• Πες σ’άγαπώ στο πιο χαριτωμένο γατάκι ή στο πιο άσχημο σκυλάκι που βρίσκεται στο δρόμο σου

• Θυμήσου ότι συμβαίνουν τόσα πολλά καθημερινά που είναι θαύμα ότι βρισκόμαστε εδώ και τα λέμε

Βρες μια ευκαρία να κάνεις μια πράξη καλοσύνης.Αυτό θα μπορούσε να είναι απλά να βοηθήσεις κάποιον να περάσει τον δρόμο απέναντι ή να τον βοηθήσεις να κουβαλήσει μια τσάντα. Θα μπορούσες να πεις κάτι ωραίο σε κάποιον, ή να δώσεις μια αγκαλιά. Όταν το κάνεις να το κάνεις με πλήρη συνείδηση, παρατήρησε τα συναισθήματα που δημιουργούνται και τος αισθήσεις στο σώμα σου.

Σημειώσεις κ. Γλυκερίας Ρέππα, επιμορφωτικό σεμινάριο: “Mindfulness, Συναισθηματική Νοημοσύνη”