Γαλήνη: Μια Πρακτική Επαφής με το Εσωτερικό και το Εξωτερικό
Η γαλήνη δεν είναι απλώς η απουσία ταραχής ή θορύβου· είναι μια ποιότητα ύπαρξης που ρέει βαθιά μέσα μας. Όπως διδάσκει η γιόγκα, είναι ένα από τα φυσικά μας χαρακτηριστικά, ένα από τα θεμέλια της αληθινής μας φύσης. Όμως, για να αγγίξουμε τη γαλήνη, πρέπει πρώτα να αναγνωρίσουμε τη σχέση μας με τον εξωτερικό και εσωτερικό κόσμο.
Η γαλήνη γεννιέται όταν αναπτύσσουμε την ικανότητα να παρατηρούμε τι συμβαίνει γύρω μας και, κυρίως, πώς αυτό αντικατοπτρίζεται μέσα μας. Αυτή η διπλή παρατήρηση, εξωτερική και εσωτερική, είναι η γέφυρα που μας οδηγεί από την ταύτιση με την ταραχή στην ταύτιση με την ακινησία.
Ο Swami Niranjanananda Saraswati περιγράφει την παρατήρηση ως την πρώτη πύλη προς την αυτογνωσία. Ο κόσμος που μας περιβάλλει είναι γεμάτος κινήσεις: ήχοι, εικόνες, γεγονότα. Οι αισθήσεις μας λειτουργούν σαν πομποί, καταγράφοντας συνεχώς ό,τι υπάρχει. Όμως, συχνά, είμαστε τόσο χαμένοι στις αντιδράσεις μας που δεν παρατηρούμε καν τι συμβαίνει πραγματικά.
Πώς μπορούμε να αρχίσουμε να παρατηρούμε;
Αναγνώρισε το Ερέθισμα: Όταν βρίσκεσαι σε μια κατάσταση, κάνε ένα βήμα πίσω και αναρωτήσου: «Τι βλέπω, τι ακούω, τι νιώθω αυτή τη στιγμή;»
2. Δούλεψε με τις Αισθήσεις: Αντί να βιαστείς να κρίνεις ή να αντιδράσεις, επίτρεψε στις αισθήσεις σου να σε γειώσουν στη στιγμή. Άκου τους ήχους χωρίς να τους ερμηνεύεις, παρατήρησε τα χρώματα χωρίς να τα κρίνεις.
Αυτή η πρακτική μάς επιτρέπει να δημιουργήσουμε απόσταση ανάμεσα στο ερέθισμα και την αντίδραση. Και μέσα σε αυτή την απόσταση, αρχίζει να ανθίζει η γαλήνη.
Η Εσωτερική Παρατήρηση: Πώς Αντιδρούμε Εμείς
Η δεύτερη πύλη της γαλήνης είναι η παρατήρηση του εσωτερικού μας κόσμου. Η γιόγκα διδάσκει ότι κάθε εξωτερικό γεγονός ενεργοποιεί αντιδράσεις μέσα μας. Η ταραχή, ο φόβος, ο θυμός – όλα αυτά είναι σκιές που γεννιούνται από τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τα εξωτερικά γεγονότα.
Ο Swami Niranjan περιγράφει αυτή την παρατήρηση ως «το μονοπάτι της επίγνωσης»:
Πώς Αντιδρά το Σώμα: Όταν κάτι μας προκαλεί, παρατηρούμε τη φυσική αντίδραση. Νιώθουμε ένταση στους μύες; Μια αλλαγή στην αναπνοή μας;
2. Πώς Αντιδρά το Μυαλό: Ποιες σκέψεις αναδύονται; Είναι επικριτικές, αγχωτικές ή ουδέτερες;
3. Πώς Αντιδρούν τα Συναισθήματα: Τι συναίσθημα έχει προκύψει; Είναι θυμός, φόβος ή ίσως ενόχληση;
Με αυτόν τον τρόπο, μαθαίνουμε να παρατηρούμε χωρίς ταύτιση. Γινόμαστε παρατηρητές των κυμάτων της ζωής αντί να πνιγόμαστε μέσα σε αυτά.
Η Αισθητηριακή Εμπειρία ως Πύλη στη Γαλήνη
Η γιόγκα μας διδάσκει ότι οι αισθήσεις είναι το πρώτο βήμα της πρακτικής μας. Όταν εστιάζουμε στις αισθήσεις, εισερχόμαστε στην παρούσα στιγμή.
• Η Αναπνοή: Είναι το εργαλείο που συνδέει την εξωτερική και την εσωτερική παρατήρηση. Όταν η αναπνοή επιβραδύνεται, και ο νους ηρεμεί.
• Η Όραση: Το σημείο που εστιάζουμε (drishti) επηρεάζει τη συγκέντρωσή μας. Παρατήρησε τι βλέπεις χωρίς να κρίνεις.
• Η Ακοή: Πώς σε επηρεάζουν οι ήχοι του περιβάλλοντος;
• Η Αφή: Τι νιώθεις στο σώμα σου;
Μέσα από αυτές τις πύλες, μαθαίνουμε να επανερχόμαστε στην εσωτερική σιωπή, όπου η γαλήνη είναι η φυσική κατάσταση του νου.
Η Γαλήνη ως Συνειδητή Επιλογή
Η γαλήνη δεν είναι ένας προορισμός αλλά μια καθημερινή πρακτική. Είναι η επιλογή να δίνουμε προτεραιότητα στην παρατήρηση αντί για την αντίδραση. Να θυμόμαστε ότι όσα συμβαίνουν γύρω μας είναι προσωρινά και ότι η αληθινή γαλήνη βρίσκεται μέσα μας.
Ας αφιερώσουμε αυτή την εβδομάδα στη γαλήνη, όχι μόνο σαν ένα ιδανικό αλλά σαν μια πρακτική. Παρατηρώντας τις αισθήσεις μας, τις σκέψεις μας και τις αντιδράσεις μας, δημιουργούμε χώρο για μια βαθύτερη, εσωτερική σιωπή. Και μέσα σε αυτή τη σιωπή, ανακαλύπτουμε ξανά τη φυσική μας κατάσταση: την ειρήνη.